ديجيتال ماركتينگ چيست؟ نكاتي كه براي موفقيت در تجارت خود بايد بدانيد

امروزه ديگر مفهوم ديجيتال ماركتينگ يا بازايابي ديجيتال براي همگان واژه‌اي آشناست. اما اينكه ديجيتال ماركتينگ دقيقا چيست و چه كاربردي در بازاريابي نوين امروز دارد و شامل چه حوزه‌هايي مي‌شود، نياز به تشريح دارد. در اين مقاله مي‌توانيد با زير و بم اين مفهوم آشنا شويد.
امروزه به لطف پيشرفت‌هاي روزافزون و لحظه‌اي تكنولوژي، امكان استفاده از اينترنت به راحتي در دسترس همه مردم قرار گرفته و هر روز بر كاربران اين دنياي نسبتاً مجازي افزوده مي‌شود. درواقع، اين افزايش در كنار تغييرات گسترده‌اي انجام شده كه بر زندگي روزمره ما سايه انداخته و به نوبه خود بر سبك و سياق نحوه خريد كردن مردم نيز تأثير گذاشته است؛ تا جايي كه بازاريابي سنتي، به معني بازاريابي بدون استفاده از ابزارها و كانال‌هاي ديجيتال، ديگر به اندازه قبل مؤثر نيست.

چيزي كه هميشه در بحث بازاريابي اهميت داشته، برقراري ارتباط با مخاطب، يا به زبان خودماني، چسباندن نان به تنور داغ در زمان و مكان مناسب بوده است. اگر بخواهيم همين سياست را در دنياي مدرن پياده كنيم، بايد در جايي با مشتري ارتباط برقرار كنيم كه وقت زيادي را در آن سپري مي‌كند: «اينترنت».

ما در وب‌سايت مديروب در رابطه با مباحثي مانند بازاريابي آنلاين و استراتژي‌هاي آن، روش‌هاي كسب درآمد از اينترنت، انواع مختلفي از بازاريابي ديجيتال، مثل بازاريابي ايميلي يا ايميل ماركتينگ و بازاريابي محتوا و همچنين مباحث كليدي و مهمي در اين زمينه، همچون سئو (SEO) به كرّات نوشته‌ايم. در اين مطلب به دنبال آن هستيم كه شما را دقيقاً و كاملاً با مفهوم ديجيتال ماركتينگ يا «بازاريابي ديجيتال»، انواع مختلف آن، وظايف يك بازارياب ديجيتال، تفاوت بين بازاريابي ديجيتال و بازاريابي درون‌گرا و مزاياي اين نوع از بازاريابي آشنا كنيم. در پايان نيز به سوالات متداول و رايج شما در اين زمينه پاسخ خواهيم داد؛ اما پيش از هر چيزي بايد به اين سوال پاسخ بدهيم كه بازاريابي ديجيتال به‌ چه ‌معناست.

بيشتر بدانيد: 10 استراتژي بازاريابي آنلاين كه كسب‌وكارتان را رونق مي‌بخشد

تعريف بازاريابي ديجيتال
اولين و مهم‌ترين سوال: بازاريابي ديجيتال چيست؟ بازاريابي ديجيتال يك عبارت جامع است كه همه كانال‌ها و روش‌هايي كه از طريق آن‌ها مي‌توانيد محصولات و خدمات خود را از طريق دستگاه‌هاي الكترونيكي يا اينترنت ترويج و تبليغ كنيد را در برمي‌گيرد.

تفاوت بازاريابي ديجيتال با بازاريابي سنتي
اما بازاريابي ديجيتال با روش‌هاي قديمي يا سنتي بازاريابي چه تفاوتي دارد؟ تفاوت اصلي اين دو نوع از بازاريابي در اين است كه كمپين‌هاي بازاريابي ديجيتال منحصراً از طريق كانال‌هاي ديجيتال اجرا مي‌شوند و همين ويژگي باعث مي‌شود كه كنترل، ابزارها و اطلاعات بهتر و بيشتري براي آناليز بازدهي كمپين بازاريابي در دسترس بازارياب قرار بگيرد.

درواقع، بازاريابي ديجيتال با بهره‌برداري از كانال‌هاي مختلفي كه مشتريان امروزي بيشتر وقت خود را در آن‌ها مي‌گذرانند معني پيدا مي‌كند و شكل مي‌گيرد. از خود وب‌سايت گرفته تا تبليغات ديجيتال، بازاريابي ايميلي، بروشورهاي آنلاين و موارد مشابه، طيف گسترده‌اي از تاكتيك‌ها و روش‌ها را مي توان در زير چتر بازاريابي ديجيتال قرار داد.

 

تاكتيك ها و نمونه اي از بازاريابي ديجيتال
يك بازارياب ديجيتال خوب يا كسي كه به هر نحوي در اين زمينه فعاليت مي‌كند بايد درك روشن و درستي از تأثير انواع مختلف بازاريابي ديجيتال بر تحقق اهداف اصلي خود داشته باشد؛ به عبارت ديگر، به‌منظور بهره‌برداري حداكثري از روش‌ها و كانال‌هاي رايگان و پولي ديجيتال موجود و اجراي كمپين ها و سياست هاي موثرتر بايد بدانيد كه به دنبال چه چيزي هستيد و برنامه داشته باشيد.

به عنوان مثال، مسئول بازاريابي محتوايي مي‌تواند با هدف توليد مشتري راغب يا ليد (Lead) يك مجموعه از پست‌هاي وبلاگي را از يك كتاب الكترونيكي كه اخيراً توليد شده، تنظيم و منتشر كند. پس‌ازآن، مسئول بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي از طريق پست‌هاي معمول و روش‌هاي پولي به تبليغ اين مجموعه در حساب‌هاي شركت در رسانه‌هاي اجتماعي مي‌پردازد. در اين ميان، مسئول ايميل ماركتينگ يا بازاريابي ايميلي مي‌تواند يك كمپين ايميلي به راه بيندازد و مثلاً براي آن‌هايي كه كتاب مزبور را دريافت كرده اند، اطلاعات بيشتري را در رابطه با شركت يا محصول ارسال كند. در ادامه، در مورد اين كارشناسان يا به عبارت بهتر، بازارياب هاي ديجيتال بيشتر سخن خواهيم گفت، اما پيش از آن بايد با انواع بازاريابي ديجيتال آشنا شويم.

انواع روش‌هاي بازاريابي ديجيتال
در اينجا به سراغ معرفي رايج ترين روش‌هاي بازاريابي ديجيتال و ابزارها يا كانال‌هاي مرتبط با هر يك از آن‌ها مي‌رويم.

 

- بهينه‌سازي براي موتورهاي جستجو (SEO يا سئو)
سئو به معناي بهينه‌سازي وب‌سايت براي كسب جايگاه يا «rank» بهتر در صفحات نتايج جستجوي موتورهاي جستجو، از جمله گوگل و طبيعتاً افزايش ترافيك ارگانيك يا طبيعي (رايگان) است. از جمله كانال‌هايي كه بايد روي سئوي آن‌ها كار كنيد مي توان به موارد زير اشاره كرد:

وب‌سايت
وبلاگ
اينفوگرافيك
- بازاريابي محتوايي
عبارت بازاريابي محتوايي (Content Marketing) به توليد و ترويج محتوا با هدف ايجاد آگاهي نسبت به برند (Brand Awareness)، رشد ترافيك، توليد مشتري راغب و درنهايت تبديل مشتري بالقوه به مشتري بالفعل اشاره دارد. كانال‌هايي كه مي‌توانند در استراتژي بازاريابي محتوايي شما نقش داشته باشند عبارتند از:

پست‌هاي وبلاگ
كتاب‌هاي الكترونيكي و مقالات
اينفوگرافيك
بروشورها و كاتالوگ‌هاي اينترنتي

- بازاريابي در شبكه‌هاي اجتماعي
از طريق بازاريابي در شبكه‌هاي اجتماعي (Social Media Marketing يا بازاريابي رسانه‌هاي اجتماعي) برند و محتواي خود را در شبكه‌هاي اجتماعي ترويج و تبليغ مي‌كنيد تا آگاهي نسبت به برند، ترافيك وب‌سايت و مشتريان راغب كسب‌وكارتان افزايش پيدا كند. در اين راستا مي‌توانيد از كانال‌هاي زير كمك بگيريد:

فيسبوك
توييتر
لينكدين
اينستاگرام
پينترست

- تبليغات كليكي
PPC (Pay-Per-Click) يا تبليغات كليكي يكي از روش‌هاي پولي جذب ترافيك به سمت وب‌سايت است. به بيان ساده، در اين روش فقط هر بار كه روي تبليغ شما كليك مي‌شود به تبليغ كننده پول مي‌دهيد. يكي از رايج‌ترين و محبوب‌ترين انواع تبليغات كليكي، AdWords گوگل است. به كمك AdWords مي‌توانيد تبليغ صفحه موردنظر خود را در ابتدا يا انتهاي برگه‌هاي نتايج جستجو قرار بدهيد. از جمله كانال‌هاي ديگر PPC مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

تبليغات پولي فيسبوك
Promoted Tweets در توييتر
و Sponsored Mesغير مجاز مي باشدes در لينكدين

- همكاري در فروش (Affiliate Marketing)
افيليت ماركتينگ كه با عناوين بازاريابي مشاركتي، پورسانتي، رابطه مند يا همكاري در فروش نيز شناخته مي‌شود، نوعي از تبليغات عملكرد-محور است كه از طريق آن در ازاي تبليغ (و فروش) محصولات و خدمات ديگران پورسانت دريافت مي‌كنيد. برخي از كانال‌هاي مطرح افيليت ماركتينگ عبارتند از:

نمايش تبليغات ويديويي از طريق YouTube Partner Program
دريافت لينك مخصوص از سيستم‌هاي همكاري در فروش و ارسال آن در حساب‌هايي كه در شبكه‌هاي اجتماعي مختلف داريد.

- تبليغات همسان يا بومي (Native Advertising)
تبليغات بومي يا همسان به آن دسته از تبليغاتي اطلاق مي‌شود كه در دل محتواي يك وب‌سايت يا اپ قرار مي‌گيرد و به عبارتي با آن در مي آميزند. از جمله بهترين نمونه‌هاي اين نوع از تبليغات مي‌توان به رپورتاژ آگهي و لينك‌هاي اسپانسر شده اشاره كرد.

 

- اتوماسيون بازاريابي (Marketing Automation)
منظور از اتوماسيون بازاريابي، نرم‌افزارهايي است كه باعث انجام خودكار فعاليت‌هاي بازاريابي شما مي‌شوند. بسياري از فعاليت‌هاي تكراري بازاريابي كه معمولاً به صورت دستي انجام مي‌شوند را مي‌توان به دست اين سيستم‌ها سپرد، از جمله:

ارسال خبرنامه‌هاي ايميلي
زمان‌بندي براي ارسال خودكار پست در شبكه‌هاي اجتماعي
به‌روز‌رساني فهرست تماس‌ها
سازماندهي فرآيند پرورش مشتري راغب (Lead-nurturing)
نظارت بر كمپين‌هاي بازاريابي و گزارش‌گيري

- بازاريابي ايميلي (Email Marketing)
ايميل ماركتينگ يا بازاريابي ايميلي يكي از مقرون به صرفه‌ترين روش‌ها براي ارتباط كسب‌وكار با مخاطبان خود است. غالباً از ايميل براي ترويج و تبليغ محتوا، تخفيف‌ها و رويدادهاي مختلف و همچنين هدايت مردم به سمت وب‌سايت كسب‌وكار استفاده مي‌شود. به عنوان نمونه مي‌توانيد ايميل‌هايي از اين دست را براي مخاطبان خود ارسال كنيد:

خبرنامه براي مشتركان وبلاگ
ايميل‌هاي پيگيري براي بازديدكنندگاني كه آيتم خاصي را دانلود كرده‌اند
ايميل خوشامدگويي به مشتري
ارسال پيشنهادات ويژه جهت خريد در ايام خاص براي مشتريان وفادار
ارسال زنجيره‌وار نكات و محتواي سودمند براي پرورش مشتري راغب.
- روابط عمومي آنلاين (Online PR)
روابط عمومي آنلاين تلاشي است در جهت كسب و تقويت جايگاه كسب‌و‌كار و افزايش پوشش خبري آن در نشريات ديجيتال، وبلاگ‌ها و ساير وب‌سايت‌هاي محتوا-محور. روابط عمومي آنلاين كاملاً به روابط عمومي سنتي شباهت دارد، اما در فضاي ديجيتال اجرا مي‌شود. از جمله كانال‌هايي كه در راستاي مُثمر ثمرتر كردن روابط عمومي خود مي‌توانيد از آن‌ها استفاده كنيد عبارتند از:

ارائه گزارش در شبكه‌هاي اجتماعي و تعامل با نظرات كاربران
تعامل با نقد و نظراتي كه در وب‌سايت هاي مختلف در رابطه با شركت شما درج شده
تعامل با نظراتي كه در وب‌سايت يا وبلاگ خودتان ثبت شده

- بازاريابي درون‌گرا (Inbound Marketing)
بازاريابي درون‌گرا، ربايشي يا جاذبه‌اي، عبارت نسبتاً قلمبه سلمبه‌اي است كه به استفاده از كانال‌هاي مختلف بازاريابي ديجيتال براي دسترسي به مشتريان جديد اشاره دارد؛ به عبارت ديگر، بازاريابي ديجيتال روشي براي جذب مشتري به سمت محصولات و خدمات كسب‌وكار از طريق انواع بازاريابي ديجيتال و به‌خصوص بازاريابي محتوايي است. در اين نوع از بازاريابي با ارائه اطلاعاتي كه براي مشتري واقعاً ارزشمند و سودمند است (مثلاً در خبرنامه‌ها، وبلاگ و شبكه‌هاي اجتماعي)، تجربه بهتري را براي وي رقم مي‌زنيم و اعتمادسازي مي‌كنيم.

نكته‌اي كه در اينجا بايد به آن توجه داشته باشيد اين است كه استفاده مؤثر از هر يك از اين كانال‌ها و روش‌ها مستلزم برنامه‌ريزي و داشتن چيزي به نام «استراتژي بازاريابي ديجيتال» است.

استراتژي بازاريابي ديجيتال چيست؟
استراتژي بازاريابي ديجيتال يك برنامه دقيق و توأم با جزئيات فراوان در رابطه با چگونگي بهره‌برداري از كانال‌هاي مختلف بازاريابي ديجيتال در راستاي تحقق اهداف كسب‌وكار است.

در هنگام طراحي يك استراتژي بازاريابي ديجيتال بايد به كانال‌هاي موردنظر، منابع لازم (نيروي انساني، زمان و پول) براي هر كانال و نتايج موردنظر توجه داشته باشيد.

يكي از اشتباهات رايجي كه بسياري از مديران بازاريابي ديجيتال يا صاحبان كسب‌وكارهاي مختلف مرتكب مي‌شوند اين است كه بدون هيچ برنامه خاصي سعي مي‌كنند تا همه چيز را در آن واحد انجام بدهند و عموماً روي كانال‌هايي سرمايه‌گذاري مي‌كنند كه با كسب‌وكار آن‌ها سنخيتي ندارد. لذا درنهايت به هيچ نتيجه‌اي نمي‌رسند.

در اين بخش شما با مراحلي كه براي تدوين استراتژي خود نياز داريد آشنا مي شويد.

 

مرحله 1: داشتن يك وب‌سايت خوب
اولين گام، ايجاد يك وب‌سايت سريع و سازگار با موبايل (Mobile friendly) است. اين وب‌سايت بايد براي معرفي شركت و محصولات آن چندين صفحه فرود (يا صفحه فروش) داشته باشد.

 

مرحله 2: توجه به سئو و بهينه‌سازي سايت
مرحله بعدي، انجام اقدامات مربوط به سئو و شناسايي مواردي است كه بايد براي سئو بهينه‌سازي شوند. ابتدا بايد به سراغ امور فني سئو برويد و سپس سئوي داخلي (On-Page SEO) و پس ‌از آن سئوي خارجي (Off-Page SEO) را مدنظر قرار دهيد.

 

مرحله 3: اجراي بازاريابي محتوايي
با توجه به نتايج تحقيقات جامعي كه درباره كلمات كليدي انجام داده‌ايد و يافته‌هاي ارزيابي‌هاي خود، بايد برنامه‌اي براي بازاريابي محتوا تهيه و تنظيم كنيد كه شامل موارد زير باشد:

چه انواعي از محتوا بايد توليد شود؟ (متني، ويديويي...)
زمان انتشار آن محتوا (تقويم انتشار)
چگونگي تبليغ و ترويج محتوا (مثلاً با استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي، ايميل و PPC)

مرحله 4: بازاريابي در شبكه‌هاي اجتماعي
براي افزايش آگاهي مردم نسبت به برند و فروش، از شبكه‌هاي اجتماعي بهره‌برداري كنيد. با تعريف شخصيت يا به اصطلاح، پرسوناي (persona) مشتري ايدئال، بررسي كنيد كه كدام شبكه‌هاي اجتماعي براي بازاريابي كسب‌وكار شما مناسب هستند و براي انتشار محتوا در آن شبكه ها يك تقويم انتشار تنظيم كنيد.

همزمان فهرستي از افراد محبوب و تاثيرگذار (اينفلوئنسرهاي) شبكه‌هاي اجتماعي منتخب تهيه كنيد كه احتمال مي‌دهيد كه به محصول شما يا نسبت به اشتراك‌گذاري محتواي شما در شبكه‌هاي اجتماعي رغبت داشته باشند.

مرحله 5: اجراي بازاريابي ايميلي
با استفاده از چندين فراخوان به اقدام يا عمل، در قسمت‌هاي مختلف وب‌سايت و حساب‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي‌تان، ساختن يك فهرست ايميل را آغاز كنيد. به عنوان مثال مي‌توانيد با ترغيب كاربران به ثبت نام براي دريافت خبرنامه يا دانلود يك آيتم رايگان و يا شركت در يك دوره آزمايشي رايگان، آدرس ايميل آن‌ها را دريافت كنيد.

 

مرحله 6: استفاده از تبليغات PPC
همزمان با فعاليت‌هاي بالا يك كمپين كليكي AdWords هم داشته باشيد و افرادي كه كلمات كليدي مرتبط با محصولات تان را جستجو مي‌كنند را هدف قرار بدهيد.

مرحله 7: سنجش و آناليز نتايج
اطمينان پيدا كنيد كه Google Analytics در وب‌سايت شما فعال است و پيكربندي آن به درستي انجام شده و اين امكان را داريد كه بازده هر يك از مراحل بالا را به دقت بسنجيد.

يك فايل اكسل باز كنيد و براي هر مورد جزئياتي در رابطه با هزينه ها، تعداد بازديد، تعداد تبديل (به مشتري بالفعل)، افرادي كه تماس گرفته‌اند و موارد مقتضي ديگر را اضافه كنيد.

آنچه كه در اينجا به عنوان نمونه ذكر شد، خلاصه‌اي از چيزهايي است كه يك استراتژي بازاريابي ديجيتال بايد شامل آن‌ها باشد. اگر كسب‌وكار كوچكي داريد و منابع موجود بسيار محدود است، شايد قادر به اجراي تمامي اين مراحل نباشيد. در اين‌صورت بايد يك رويكرد مرحله‌به‌مرحله داشته باشيد و با وب‌سايت، سئو و بازاريابي محتوا شروع كنيد. پس از مدتي شاهد افزايش ترافيك و درآمد خواهيد بود و سپس مي‌توانيد ابزارها و روش‌هاي ديگري را هم به استراتژي بازاريابي ديجيتال خود اضافه كنيد.

يك بازارياب ديجيتال چه وظايفي دارد؟
بازارياب‌هاي ديجيتال مسئول ايجاد و افزايش آگاهي نسبت به برند (Brand Awareness) و توليد مشتري راغب يا ليد (Lead Generation) از طريق همه كانال‌هاي ديجيتالي موجود (رايگان و پولي) هستند كه در دسترس كسب‌وكار قرار دارد. از جمله اين كانال‌ها مي‌توان به وب‌سايت خود شركت، شبكه‌هاي اجتماعي، موتورهاي جستجو، ايميل، تبليغات و وبلاگ شركت اشاره كرد.

معمولاً بازارياب‌هاي ديجيتال براي هر كانال روي يك شاخص كليدي عملكرد (KPI) متفاوت تمركز مي‌كنند تا بتوانند عملكرد شركت در هر مورد را به درستي سنجيده و ارزيابي كنند. امروزه سِمَت‌هاي مرتبط با بازاريابي ديجيتال متعددي را مي‌توان در هر شركت تعريف كرد. در شركت‌هاي كوچك يك نفر مي‌تواند مسئوليت اجراي بسياري از تاكتيك هايي كه در بالا به آن‌ها اشاره شد را بر عهده بگيرد، اما در شركت‌هاي بزرگ براي اين تاكتيك‌ها چندين كارشناس در نظر گرفته مي‌شود كه هر يك از آن‌ها فقط روي يك يا دو كانال ديجيتال خاص تمركز دارند.

در اينجا به چند نمونه از اين كارشناسان بازاريابي ديجيتال اشاره مي‌كنيم:

 

- مدير سئو (SEO Manager)
شاخص اصلي: ترافيك طبيعي يا ارگانيگ

به طور خلاصه، وظيفه و هدف مديران سئو كسب رتبه براي كلمات كليدي مناسب در صفحات نتايج جستجوي موتورهاي جستجو است. فرد شاغل در اين سمَت با استفاده از روش‌هاي مختلف بهينه‌سازي براي موتورهاي جستجو يا همان سئو، معمولاً به طور مستقيم با توليدكنندگان محتوا همكاري مي‌كند تا اطمينان حاصل شود كه محتواي توليدشده در موتورهاي جستجو و به‌خصوص گوگل عملكرد خوبي خواهد داشت.

ديجيتال ماركتينگ مفهوم گسترده‌اي است كه تمامي اقدامات مرتبط با بازاريابي از طريق اينترنت و فناوري‌هاي الكترونيكي را در برمي‌گيرد. بايد توجه داشته باشيد كه هر اقدام و روشي براي همه كسب‌وكارها مؤثر واقع نخواهد شد و بدون برنامه نمي‌توان ره به‌جايي برد، لذا بايد با انجام تحقيقات و بررسي‌هاي لازم يك استراتژي بازاريابي ديجيتال دقيق و جامع را تنظيم كنيد كه جزئيات بهره‌برداري از هر يك از روش‌ها و كانال‌هاي مختلف بازاريابي ديجيتال را مشخص مي‌كند. درنهايت، بازاريابي ديجيتال مستلزم دقت نظر و پيگيري و نظارت مستمر است و تنها از اين طريق است كه در مدت نسبتاً كوتاهي مي‌توانيد به سرمنزل مقصود دست پيدا كنيد.